Những cái rãnh đáng sợ đã không còn là nỗi đe doạ hai mẹ con chị và con Rộng. Có lẽ chị sẽ không phải đi qua con đường có những cái rãnh thần bí này lần nào nữa. Chị đã về lại nhà mình. Chị sẽ nằm lại mãi trên non cao có những triền núi thoai thoải, những bông hoa rừng hồn hậu, những nếp nhà thưa thớt và lặng lẽ. Chị sẽ ở lại nhà mình mãi mãi cùng với nỗi cô đơn yên bình. Thay chị, thằng bé sẽ xuống núi, khi nó đã thành một chàng trai mạnh mẽ. Nó sẽ lại vượt ngược những cái rãnh này để đi đến những chân trời cao rộng.
Bây giờ trước mặt chị là một người mà mẹ con chị đang phải mang ơn. Họ nhìn nhau. Chị chỉ nhận ra một dáng dấp đàn ông. Nhưng bộ râu dài quá nửa ngực đã che mất thời gian trên gương mặt ông ta. Hai cánh tay lông lá bỗng trở nên thừa thãi. Hai ống chân được che đậy bằng những tấm vải dù cũ và rách nát. Một bên mắt bị ríu lại, giống như người ta cầm kim khâu cách vội vã một đường to thô kệch ngay dưới mi mắt phải.
Thằng bé cứ đứng nhìn trân người đàn ông.
Thiếu phụ cắn cắn mảnh khăn che mặt, lúng búng:
– Chúng tôi… may mà gặp được ông.
Người đàn ông xua xua cánh tay vụng về. Hình như miệng ông ta còn mỉm cười. Nhưng chưa kịp nhận ra nụ cười của ông ta thì hai mẹ con thiếu phụ đã đứng ngây ra tưởng mình ngủ mơ, vì người đàn ông đã lủi đi nhanh một cách bất ngờ sau vạt cây rậm rạp ngang sườn núi. Không để lại chút tiếng động. Như thể ông ta là một con sóc, một con chồn, hay một luồng gió vậy.
Sườn núi rộng mênh mông. Phía dưới là suối trong veo. Phía trên là rừng già và những dãy núi đá lởm chởm. Cả xóm hơn hai chục nóc nhà sống rải rác cách nhau hàng vài quăng dao. Có chuyện gì, người đứng bên này hú gọi, người đứng bên kia hú đáp trả. Đàn ông có người lấy hai vợ. Đàn bà có người không biết thế nào là lấy chồng.
Bà ngoại thản nhiên đứng nhìn hai mẹ con mở cánh liếp bước vào nhà. Phía sau là sợi dây kéo con bò đực khoẻ mạnh có bộ lông vàng ươm. Thằng bé nhảy những bước dài lao về phía bà. Nó rối rít khoe những thằng người máy mà ở đây có lẽ chưa ai nhìn thấy. Nó chia cho bà một thằng người máy nom mặt mũi hiền nhất. Bà run run soi thằng người máy trước ánh lửa. Rồi quàng lên người tấm khăn lụa tơ tằm của con gái tặng, có lẽ là món quà đẹp nhất trong suốt cuộc đời bà. Ngoài sân, con Rộng lạ đất kêu ò ò khó chịu…
Đêm đó gian bếp của nhà họ lửa sáng rực. Những bó đuốc chập chờn đi từ mọi ngả đổ về căn nhà nhỏ. Xóm núi đón chị trở về dè dặt nhưng thân tình.
Chị nhìn thấy những đứa bé trai mới mười sáu mười bảy tuổi đã có con nhỏ vắt trên vai.
– Ôi, chúng nó còi quá.
Mọi người cười:
– Thì thế. Bọn trẻ bây giờ còi quá.
– Dưới kia họ không cho con trai lấy vợ sớm. Sẽ còi cọc bị tiệt giống mất thôi.
Mọi người ồ à. Rồi có người hỏi chị:
– Nhưng ở dưới đó hay hút cái thứ thuốc bột, con trai có to lớn đến mấy cũng bị vật chết thôi.
Chị buồn sũng người. Như là người ta đang giễu cợt chính chị.
– Sao không ai chặn được nhỉ?
Chị lắc đầu:
– Người ta làm mãi rồi đấy. Nhưng bọn đàn ông hay theo nhau làm cái xấu. Chồng tôi cũng bị như thế đấy.
Không khí lặng đi. Rồi mọi người lại ồ à nhìn ngắm những chú người máy, cái tấm khăn lụa tơ tằm, nhìn thằng bé, nhìn thiếu phụ trong cái dáng dấp ngày xưa mà họ còn lưu giữ lại.
Mọi người lại bảo:
– Về nhà rồi thì lại như con gái thôi. Lại đồng ý đi làm vợ người ta cho phải cái lối đạo.
Chị cúi mặt xuống bếp lửa.
Lửa nồng ấm nhảy nhót như những đôi bàn tay ấm áp vỗ về. Thằng bé nhìn mẹ nó qua ánh lửa, mắt hấp háy trêu chọc. Cả bà ngoại cũng nhìn gương mặt người con gái đã nhiều nếp nhăn của mình qua ánh lửa.
Chị ngồi im lặng chẳng nói gì nữa cho đến khi mọi người chào nhau để về ngủ.
Đêm đến, người mẹ già và chị vẫn ngồi mãi bên bếp lửa. Chờ thằng bé ngủ say, bà ngoại quay qua bảo:
– Con ạ, làm thân đàn ông cõng núi cõng non, làm thân đàn bà phải cõng sông cõng suối. Sông không cõng nổi, về đây rồi thì phải cõng suối. Con còn trẻ, không có người đàn ông trong nhà, núi rừng sẽ phạt.
Chị nhìn mẹ.
– Mẹ à. Ngày xưa khi cha con mất…
– Khi ấy ta già rồi. Không còn trẻ như mẹ nó bây giờ. Nhưng con à, ta cũng đã nhắm cho con một người…
Chị thảng thốt:
– Tại sao mẹ lại…
Bà ngoại thản nhiên:
– Con à, ta biết chuyện của con đấy. Ta biết trước mọi sự rồi sẽ ra thế này mà. Con sống với chồng mà như là sống cạnh cửa mả. Chồng con bị bệnh đã nhiều năm. Hắn cũng không còn là một thằng đàn ông cõng núi cõng non nhiều năm. Nay hắn đã đi, để cho hắn đi mà làm lại cái kiếp sau. Ta đã nhắm một người cho con. Cả cái vùng rừng này chỉ còn lại một người đàn ông cho con thôi.
Chị yên lặng nhìn ra rừng đêm. Nhớ những ngày xa xưa, chị cũng đã yên lặng nhìn ra thế này khi mẹ bảo có người dưới xuôi lên trồng rừng nhìn mặt chị mà ưng mắt, muốn cưới chị về làm người giữ lửa trong bếp nhà.
Tiếng mẹ chị xa xót:
– Nhưng con à, cái người mà ta nhắm cho con, nó trông không giống thằng đàn ông nữa. Nó đi cứu gỗ, bị bọn người xấu làm hại. Nó buồn bỏ vào rừng sống như người ma trong đó. Nhưng bụng nó tốt. Nó thương người tốt. Con có nghe thấy lời ta nói không? Con à…
Thằng bé ngủ say, nói mớ. Nó gọi cha, chân quậy như lũ người máy.
Dưới xa kia, chị đã để lại một nấm đất. Chị nhớ hình thù cái nấm đất nhỏ ấy. Trong lòng cứ cuộn lên những nỗi buồn.
Bà ngoại vẫn thủ thỉ:
– Con à…
Chị không còn nghe rõ lời mẹ nói. Đang cố quên đi cái nấm mộ đáng thương.
Lại cứ thấy trước mắt mình cái hình người đàn ông râu ria chờm xuống ngực. Nhưng sức vóc lại như một chàng trai trẻ…
(Truyện ngắn cực hay tại Truyendammy.vip)