Nói tới đây, thủ trưởng trừng trừng ngó xuống – ấy là thủ thuật vốn có của ông – gây ấn tượng trước cử tọa. Trong bụng, ai cũng ngạc nhiên, sao lại là ba kích nhỉ, thứ cây kích dục? Rồi có người lo, khéo thủ trưởng phát hiện ra, đợt hạ phóng, đã không đi tìm thế mạnh, họ lại vào rừng đào bới ba kích. Sợ, sợ toát mồ hôi. Chuyến này, thủ trưởng sẽ móc mói, sẽ kỷ luật ráo. Và những ai từng đào bới ba kích, từ từ cụp mặt xuống. Lúc này tiếng bí thư rõ to:
– Thế mạnh huyện ta là hàng nghìn, hàng vạn ếch – ta rừng. Mà đặc sản rừng của ta là cây…. ba kích. Nó là vàng, là bạc, là thóc, lúa đấy. Ta sẽ đào bới, sẽ thu gom, xuất khẩu, lấy ngoại tệ mạnh. Một vạn, chứ một triệu tấn lương thực, huyện ta cũng làm tốt. Thế mạnh, thế mạnh huyện nhà là cây ba k…í….ch!
Cả hội trường rùng rùng:
– Ba kích…. Ba kích!
Thủ trưởng ơi, sao đồng chí sáng suốt thế! Sung sướng nhất là mấy tay trí thức đào vụng ba kích. Không nhưng không bị thủ trưởng kỷ luật, mà bỗng dưng thành người có công – phát hiện ra thế mạnh huyện nhà.
Ngay sau hội nghị, nghị quyết nhanh chóng được ban ra và anh chàng đào bới ba kích đổi ra 5 tạ thóc kia là người chấp bút, là nhân vật nổi như cồn. Báo cáo viết tay dài tới trăm trang, được đánh máy, in rô nê ô ra hàng nghìn bản, phân phối, phát tán tới khắp bản cùng, hang hẻm trong huyện.
Đọc xong nghị quyết thế mạnh huyện nhà, tự dưng tôi đâm ra phấn khởi. Ừ, đề tài chuyến công tác là đây, chứ còn đâu nữa. Tôi sẽ tiếp cận, sẽ làm việc, sẽ phỏng vấn đồng chí bí thư…
Ăn trưa xong, lúc đó khoảng 11h30, tôi quyết định lên thăm xã giao, tạo sự thân thiện, để chiều ấy, trong buổi làm việc với bí thư, sẽ thêm hiệu quả.
Thế là tôi lững thững đến tòa dinh thự.
Buổi trưa im ắng, đến ve cũng ngừng kêu. Mấy cây long não phơi mình, chịu nắng nóng. Hình như cành lá đều không giám đong đưa, sợ gây ra tiếng ồn cho khu dinh thự. Giữa khung cảnh ấy, tự nhiên tôi đâm khép nép, nhè nhẹ bước. Dón dén tôi bước vào sảnh đường, bước qua cửa, bước vào phòng khách. Từ phòng khách có cửa thông sang phòng bên. Tần ngần giữa phòng, vô tình liếc mắt sang, đập vào mắt tôi là cảnh bí thư đang nằm đung đưa trên võng, hai bên, hai phụ nữ ngồi, kẻ phe phẩy quạt, kẻ giương báo, …. đọc.
Thoáng thấy bóng tôi, người phe phẩy quạt vội nhỏm lên, giơ tay ra hiệu: “Trật tự”, “Ngồi xuống ghế” – đều là ngôn ngữ chị ta “nói” bằng tay.
Biết làm gì đây, tôi lặng im, ngồi xuống ghế. Nghe tiếng đọc ê a – nhân viên đang đọc báo cho thủ trưởng nghe – một bài xã luận – đại ý là nâng cao cảnh giác gì gì ấy.
Chờ hay không, tôi đâm phân vân. Chả lẽ ngồi nghe đọc xã luận chung? Cuối cùng tôi quyết định, đứng lên, nhè nhẹ bước.
Qua khung cửa, vẫn thấy bí thư vẫn nằm trên võng đung đưa. Không rõ ông có hay, tôi là khách vào thăm, hay vì quá tập chung nghe xã luận, mà không hay biết?
Trong khi lững thững trở về phòng, tôi chợt nhớ câu chuyện, mà vị Trưởng phòng Nông – Lâm kể, chuyện viếng ma.
Nhà riêng của bí thư cách phố huyện một, hai cây số. Vậy mà hãn hữu lắm thủ trưởng mới ghé thăm nhà. Cách đó ít lâu, nhà bí thư có việc buồn, cậu con trai độc đau ốm, rồi mất. Tin cấp báo, báo từ chiều trước. Nhân viên, cán bộ cả huyện đổ xô đến lo chuyện tang ma. Cơ quan huyện đâm vắng teo, vắng như chùa Bà Đanh. Duy nhất khu dinh thự nhân viên vẫn túc trực đông đủ.
Tối đó, bí thư vẫn ở lại, không về. Sáng sau, vẫn thấy ông làm việc. Xe com măng ca tục trực chờ đợi ông, đợi để đưa bí thư về lo việc tang gia. Sáng đó chú tài túc trực từ sớm. Sáu giờ, bảy giờ, tám giờ,…. vẫn đợi, vẫn thấy bí thư cặm cụi công việc. Mười một rưỡi, cô nhân viên cấp dưỡng lễ mễ bê mâm cơm, trên đậy lồng bàn như mọi khi và thủ trưởng bình thản xơi cơm. Chị tạp vụ đứng phe phẩy quạt như mọi bận, thỉnh thoảng còn gắp múc thức ăn cho thủ trưởng xơi. Bữa ăn kéo dài cũng đúng như mọi khi – chẵn tròn một tiếng.
Cả sáng, rồi trưa và suốt bữa thủ trưởng xơi cơm, hết người nhà, nhân viên cơ quan đạp xe, đưa tin nhà lên sếp tới tấp. Tất cả đều mong ngóng, chờ đợi.
Theo lịch, thường thì sau bữa trưa, thủ trưởng nghỉ, nằm nghe đọc báo. Hôm ấy, lệ bị phá. Xơi cơm xong, sau khi xúc miệng òng ọc cốc nước chè tươi, thủ trưởng thủng thẳng đứng lên, từ từ bước ra sảnh, nhân viên tạp vụ vội vã quàng túi y tế, lúi rúi bước theo sau. Túi đựng: hộp dầu con hổ, lọ thuốc đỏ, cuộn bông băng, mấy viên thuốc cảm sốt. Tất cả là để đề phòng bệnh tật đột xuất có thể xảy ra. Ấy là lo xa thế thôi, chứ bao năm nay, bí thư có sổ mũi, hắt hơi bao giờ.
Thủ trưởng bước gần tới xe, nó đã pành pành nổ máy. Khi thủ trưởng yên vị, tức thì xe lao vù vù. Làm gì không vội, chỉ còn mươi phút nữa, đến giờ đưa ma rồi. Xe dừng trước nhà đám. Vừa nghe tiếng xe, tiếng khóc than đồng loạt râm ran – vợ con, người thân và cả nhân viên cơ quan khóc nữa.
Thủ trưởng lặng lẽ xuống xe, lặng lẽ bước vào sân, bước qua bục cửa, mọi người dãn ra, dãn ra, ánh mắt tất cả đều đau đáu buồn. Thủ trưởng dừng bước trước cỗ quan tài. Qua làn khói hương, đôi mắt trẻ thơ từ khung kính vọng nhìn ra và cha nó cũng đăm đăm ngó lại. Cảnh đó, ôi sao đau buồn thế!
Chỉ còn dăm phút nữa là đến giờ đưa ma rồi. Vì ma trẻ nên nhà đám không kèn không trống, chỉ độc tiếng phèng la kêu. Kìa, thủ trưởng chuẩn bị thực hiện nghi thức viếng. Tiếng khóc om xòm, bỗng bặt im. Thủ trưởng thắp nhang, mặc liệm – nghi thức y như là viếng đồng nghiệp, viếng công dân trong bản hạt cai quản của nhà quan.
Sau phút giây lễ nghi phúng viếng, thủ trưởng nhè nhẹ quay lưng.
Tiếng khóc rộ lên. Đau thương, mất mát quá!
Kìa, thủ trưởng chầm chậm bước, bước qua bục cửa, bước ra sân,…Nhân viên líu ríu bước theo. Ai cũng định xô đến chia buồn, mà chưa tiện dịp.
Thủ trưởng bước ra sân, đoàn nhân viên rồng rắn bước ra sân. Ông bước tiếp, mọi người bước tiếp.
Ơ kìa, sao thủ trưởng lại ra xe? Ai đó kịp gọi chú tài.
Thấy thủ trưởng yên vị trên ghế, chú tài lúng túng:
– Dạ… báo cáo…
– Đi
– Dạ, … đi đâu?
– Về cơ quan….
Lái xe tròn mắt.
Xe lao vù.
Người nhà đám ngơ ngác nhìn theo.
Chỉ thấy làn bụi trắng quẩn lên trên con đường cái.
(Truyện ngắn cực hay tại Truyendammy.vip)