Thế những cô ta đã lén lút gửi vòng hoa tới cho cậu đó! Chuyện dở nhẹ nhất đấy! Ừ phải! Là vợ một người khác, cô ta thấy đích thân tới đó là bất tiện. Dù chồng già đến đâu thì thái độ hỗn xược như vậy cũng là quá đáng. Cô ta đã sai người giúp việc đặt làm vòng hoa, đó là bằng chứng của mối tình chung thủy, và có lẽ cô ta cũng nhờ người giúp việc đem đặt vòng hoa trên nấm mồ của con người xấu số.
Ôi! Sao mà cái chết của chàng trai bất công đến thế! Nếu cậu ta còn sống có thời gian để trở thành một con người lịch duyệt và hiểu biết về mọi sự tráo trở, khôn ngoan của cuộc đời và nếu cậu ta lấy cô ấy, cái cô bé thân yêu đa tình của cậu ta đó, cô ta sẽ thấy được rất nhanh là đùa rỡn với tình yêu từ trên một ô cửa sổ khi người ta mới mười tám tuổi là chuyện thật khác hẳn với việc sống trong thực tế phũ phàng hàng ngày, khi mà ngọn lửa tình đầu tiên đã dịu đi và sự buồn chán của chuỗi ngày, ngày nọ hết ngày kia, bắt đầu. Bây giờ những sự bất đồng ý kiến đầu tiên nảy nở và anh chồng trẻ chán vợ sẽ nghĩ đến chuyện lừa dối cô ta…Ôi! Sao mà ông muốn trong một thời gian cô ta có một kinh nghiệm hoàn chỉnh về anh chàng đó thế! Bấy giờ anh già này…Nhiều lần ông nắm chặt tay đến móng tay cắm sâu vào lòng bàn tay, rồi ông nhìn bàn tay run rẩy, cuối cùng ông cựa quậy và thở phào một tiếng thật sâu.
Cảm xúc mãnh liệt đầu tiên đã lắng xuống. Ông đứng một lúc nhìn về phía trước và thấy một chiếc ghế dài nhỏ gần đấy, ông bất giác bước tới ngồi xuống.
“Này cái anh già kia, ông tiếp tục nghĩ, cả anh nữa, liệu có định cư xử như một chàng trai xấu nết không? Mắng cho cô ta một mẻ ư? Bêu xấu ư? Ồ! Bấy giờ tất cả những kẻ đã đoán được một cách dễ dàng lý do vì sao yêu cầu của anh được chấp thuận ngay, ho sẽ la lên: Bêu xấu hả? Thôi đi! Rút cục, tại sao thế? Chỉ vì một vòng hoa tang thôi!…”
Thực tình năm nào cô bé tội nghiệp cũng gửi một vòng hoa đến nghĩa trang vào ngày 12. Bác làm vườn mới đến không biết chuyện đó. Năm nay cũng vậy, tất nhiên cô lại nhớ đến…tất nhiên, phải rồi, bởi vì anh bác sĩ đáng thương này dẫu sao cũng chẳng đủ quyền lực để làm cô quên được cậu kia. Cô ta sực nhớ đến và đã không cưỡng lại được sự cám dỗ. Quả tình, ồ quả tình, cô ta đã làm một việc dở…Nhưng tình cảm có lý luận gì đâu! Mà đây, rút cục chỉ là đối với một người đã chết!
Đấy là điều mà tất cả mọi người sẽ nghĩ đến!
Vậy thì ông phải làm gì bây giờ? Buông trôi bỏ mặc à? Lờ như không biết gì hết à? Lại trở lên trên kia đến bảo bác làm vườn cứ giao vòng hoa cho người giúp việc, vòng hoa mà lúc đầu ông đã muốn giữ lại để dùng làm bằng chứng. À không! Điều đó thì không! Ông lại còn phải đòi lại món tiền phải trả, rồi dặn bác làm vườn đừng nói…
Vậy thì sao nào? Về nhà, đòi vợ những lời giải thích vô ích, trách vợ về mưu mô của cô ta, về sự lừa dối của cô ta, và trừng phạt cô ta à?
Như vậy thì quá ti tiện! Còn ti tiện hơn cả chuyện làm ầm ĩ lên…
Hành động đó nghiêm trọng thật, nhưng mà đối với riêng trái tim ông thôi, vì chuyện đó mà nó mang một vết thương còn nghiêm trọng nữa, vì tính chất lố bịch có thể nảy sinh nếu chuyện đó vỡ ra, bởi vì điều đó chứng tỏ vợ ông chẳng coi trọng ông mấy nỗi.
Ông phải chế ngự chính trái tim ông, nhủ nó rằng nếu ông tự cảm thấy mình còn rất son trẻ thì tất cả mọi người đều cho là ông đã già rồi. Một chàng trai trẻ, đúng thế, còn có quyền làm rầm rĩ lên; còn ông, một anh già thì không được như thế! Ông phải tỏ ra là bề trên, và buộc vợ ông phải kính trọng ông bằng cách khác.
Ông đứng dậy thật bình tĩnh, nhưng với một cảm giác yếu ớt ở tứ chi. Những con chim nhỏ trong khu biệt thự tiếp tục líu lo vui vẻ, cái kỳ diệu của thời khắc trước đó giờ đã tan biến đâu rồi.
Bác sĩ rời biệt thự đi về nhà. Tuy nhiên, khi ông vừa đặt chân tới cổng thì ông cảm thấy mất bình tĩnh. Nỗi buồn bóp nghẹt tim ông, và ông tự hỏi không biết làm thế nào để leo lên gác với đôi chân run rẩy. Ý nghĩ lại nhìn thấy mặt vợ, lúc này…Vào ngày hôm nay, chắc có lẽ cô ta biết dấu kín nỗi buồn. Cô ta đã quen, đã biết nhẫn nại. Còn ông, ông yêu cô ta biết bao, ôi! Đau khổ bao nhiêu, ông yêu cô ta biết ngần nào…Vả trong thâm tâm, ông cảm thấy cô rất xứng đáng được yêu; phải, bởi vì cô rất mực hiền hậu, vẻ hiền hậu toát ra từ dáng điệu khả ái, từ đôi mắt đen sâu thẳm dịu dàng, từ sắc mặt xanh xao.
Bà giúp việc ra mở cửa cho ông. Nhìn thấy bà, ông đâm bối rối. Bà lão này, kẻ tòng phạm để lừa dối, biết được điều bí ẩn kia. Bà ấy đã làm việc bao nhiêu năm ở nhà ông bố vợ và rất khắng khít với cô ta, có lẽ bà ta sẽ không nói ra đâu; dẫu sao, nhất định bà ta chẳng biết đánh giá, mà có lẽ còn không hiểu được ông đã quyết định. Bề nào thì bà ta cũng chỉ là một nhân chứng không đáng kể. Còn ông, ông muốn rằng việc ông định làm sẽ chỉ là chuyện thầm kín giữa ông với vợ mà thôi.
Ông vào thẳng buồng người vợ trẻ và thấy nàng đang chải tóc trước gương. Giữa hai cánh tay giơ lên quá đầu, ông nhìn thấy khuôn mặt nàng trong gương và bắt gặp cặp mắt nàng lộ vẻ ngạc nhiên thấy ông ở nhà vào cái giờ khác thường này…
– Anh về, ông nói, để rủ em đi chơi với anh.
– Bây giờ à? Nàng hỏi, quay lại nhưng vẫn chưa hạ đôi tay đang đỡ món tóc đen lộng lẫy vẫn còn bù rối trên mái đầu; và nàng uể oải mỉm cười với ông.
Nhìn nụ cười nhợt nhạt đó, ông thấy xúc động đến rơi nước mắt, dường như ông đã cảm thấy thương hại nàng sâu sắc, thương hại cho mối tình ông mang nặng bên lòng; thương hại cho nỗi đau khổ mà nàng còn chưa đoán ra nhưng rồi lát nữa nàng sẽ biết.
– Ừ, bây giờ, ông đáp, ngoài kia trời đẹp quá…Mau lên em…Chúng mình sẽ đến ngôi biệt thự xinh xinh, có khi còn xa hơn một chút, về đồng quê…chúng ta sẽ đi xe ngựa…
– Tại sao thế ạ? Nàng hỏi hầu như bất giác, đúng vào ngày hôm nay ạ?
Ông sợ sau câu hỏi ấy, mắt ông sẽ làm tiết lộ lòng ông. Ông đã phải cố gắng bao nhiêu để giữ cho giọng bình thản.
– Vào ngày hôm nay thì không thích hợp với em sao? Ông nói. Nhưng rồi em xem, việc đó sẽ làm em dễ chịu đấy. Mau lên em, mau lên em, anh muốn thế.
Ông sắp đi ra khỏi phòng. Đến bậc cửa, ông quay lại.
– Anh đợi em ở phòng lớn nhé.
Một lát sau, nàng đã chuẩn bị xong. Phải công nhận là bao giờ nàng cũng nghe theo lời ông, nàng hiền lắm: bao giờ nàng cũng làm điều ông mong muốn; riêng về trái tim của nàng, à nơi đây thì không! Ông không có chút hiệu lực nào hết! Nàng chỉ hơi có ý chống lại một cách rụt rè: “Đúng vào ngày hôm nay ạ?” Tuy nhiên, đấy nhé, mặc dầu ngày hôm nay lòng nặng trĩu phiền muộn, nàng đã vâng lời, nàng sẵn sàng đi chơi với ông về đồng quê, như ý ông muốn.
Họ ra đi; đi bộ thật nhanh ra khỏi vùng, rồi thuê một xe ngựa, dặn bác đánh xe dừng lại trước ngôi biệt thự nhỏ; đến đấy, ông một mình xuống xe, bảo vợ chờ ông một lát.
Khoảng mười lăm phút sau, nàng đã cảm thấy lo ngại và khiếp sợ khi trông thấy ông từ biệt thự đi xuống, rồi thấy theo sau ông là bác làm vườn nâng trên tay vòng hoa thì nàng suýt ngất người đi; nhưng luồng mắt ông đã cổ vũ nàng.
Vừa bước vào trong xe, ông đã bảo bác đánh xe:
– Đến nghĩa trang.
Xe vừa bắt đầu chuyển bánh, người thiếu phụ đã đưa chiếc khăn tay từ mắt xuống che miệng, òa lên nức nở.
– Đừng khóc, em, ông nhẹ nhàng bảo vợ. Ở nhà, anh không muốn nói với em gì hết; lúc này anh cũng không muốn nói với gì với em. Anh chỉ xin em đừng khóc. Vì tình cờ mà anh biết đó thôi. Anh lên chỗ biệt thự để đi dạo, rồi bác làm vườn ngỡ chính anh đã đặt vòng hoa ấy, mới nói cho anh biết. Nào, đừng khóc nữa đi! Chúng mình cùng đi đặt vòng hoa lên mộ, được không?
Nàng cứ giấu mặt trong chiếc khăn tay cho đến khi cỗ xe đứng trước cổng nghĩa trang.
Ông giúp nàng bước xuống đỡ vòng hoa và cùng vào với nàng.
– Em có biết ở chỗ nào không?
Nàng lắc đầu, ra hiệu không biết.
– Đi em, ông vừa nói vừa bước trên lối đi đầu tiên bên trái, mắt nhìn vào từng ngôi mộ sắp hàng bên lối.
Đó là ngôi mộ sát với ngôi mộ cuối cùng. Bấy giờ ông liền bỏ mũ, đặt vòng hoa lên đá lát, nhẹ nhàng rút lui ra đằng sau nàng. Ông lánh ra xa để nàng không trông thấy, như muốn cho nàng có thì giờ đọc một lời cầu nguyện. Nhưng nàng đứng đó lặng thinh, không thể rút khăn tuy khỏi mắt. Không một ý nghĩ, không một giọt nước mắt cho người đã khuất.
Bối rối, nàng quay lại tìm chồng, gọi chồng như cho đến nay chưa bao giờ nàng gọi như vậy, rồi nàng dựa vào cánh tay chồng, thảng thốt:
– Tha lỗi cho em! Tha lỗi cho em! Đưa em về với!
(Truyện ngắn cực hay tại Truyendammy.vip)